ကမ္ဘာ

ဒေါ်နယ်ထရမ့် ရင်ဆိုင်ရမယ့် မေ့လျော့ခံ ကမ္ဘာကြီးကို နားလည်နိုင်ဖို့ဆိုရင် စာမျက်နှာ (၇၅) မျက်နှာပါရှိပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လက ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲကော်မရှင်ရဲ့ အစီရင်ခံစာကို ဖွင့်ဖတ်လိုက်ပါ။ အမေရိကန် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ရမယ့် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေဟာ ၁၉၄၅ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု စိန်ခေါ်မှုတွေထက် အများကြီး ပိုပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ သိပ်မကြာခင်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ စစ်ပွဲကြီးလည်း ပါဝင်တယ်။  အမေရိကန်ဟာ ဒေသဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခအများအပြားကို တစ်ချိန်တည်း တိုက်ခိုက်ရဖွယ်ရှိပြီး ဒီပဋိပက္ခတွေဟာ ပေါင်းစည်းပြီး ကမ္ဘာ့ပဋိပက္ခတစ်ခုထိ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ အစီရင်ခံစာအရ အမေရိကန်ဟာ ဒီစစ်ပွဲတွေအတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘူးလို့ ဆိုတယ်။ ပိုဆိုးတာက အမေရိကန် ဟာ ကိုယ့်အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကမ္ဘာကြီး ဘယ်လောက်အထိ မှောင်မိုက်လာနေတယ်ဆိုတာ ထိတ်လန့်စရာ ကောင်းအောင် သတိမမူမိတာဘဲဖြစ်တယ်။  သမ္မတသစ်အနေနဲ့ ပြဿနာပေါင်းစုံကို အမွေဆက်ခံရမှာဖြစ်တယ်။ အမေရိကန်ဟာ

ဒေါ်နယ်ထရမ့် ပြန်လာခြင်းက လက်တင်အမေရိကအတွက် ဘယ်လို အဓိပ္ပာယ်ဆောင်ပါသလဲ။  ( Economist မဂ္ဂဇင်းရဲ့ မက္ကဆီကို၊ အလယ်အမေရိက နဲ့ ကာရစ်ဘီယန်ဆိုင်ရာ ဗျူရိုအကြီးအကဲ Sarah Birke ရဲ့ဆောင်းပါးကို CWM က ဘာသာပြန်ဆိုပါတယ်။) အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ ပြတ်သားတဲ့ အောင်ပွဲက လက်တင်အမေရိက နိုင်ငံအများစု အတွက်တော့ အထိတ်တလန့်ဖြစ်စရာပါ။ ၂၀၂၅ခုနှစ် ထရမ့်ရဲ့ အိမ်ဖြူတော် တစ်ကျော့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာမှုဟာ လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံတွေအပေါ် ရိုက်ခတ်မှု ရှိခဲ့တယ်။ ထရမ့်ရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ စည်းရုံးရေးကာလမှာ “လက်တင်အမေရိက”ရယ်လို့ သီးခြားထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့တာ မရှိပေမယ့် “မက္ကဆီကို” ကိုတော့ မကြာခဏ ထည့်သွင်းပြောဆိုတာရှိခဲ့တယ်။ ထရမ့် အဓိက ထားပြောဆိုခဲ့တာက တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှု၊ ကုန်သွယ်ရေးမညီမျှမှု နဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး ကိစ္စတွေပဲဖြစ်တယ်။ ထရမ့်ထက်စာရင်တော့ သူရွေးချယ်လိုက်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယိုက ဒီဒေသကိုပိုပြီး ဂရုတစိုက်ရှိပါလိမ့်မယ်။ သူက