ဇလန်းစကီးက တောင်းပန်သင့်တယ် (မာကို ယူဘီယို)

Aftermath လို့ခေါ်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခု ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် ဖြစ်ပီးတဲ့နောက်မှာ နောက်ဆက်တွဲတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ ရုတ်ရုတ်သဲသဲ ဖြစ်တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၈) ရက်နေ့ ညမှာ CNN သတင်းထောက် ကိတ်လန် ကောလင်းစ် (Kaitlan Collins) နဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ယူဘီယို (Marco Rubio) တို့ တွေ့ဆုံမေးမြန်ခန်း CNN က ထုတ်လွှင့်သွားခဲ့ပါတယ်။ Interview အပြည့်အစုံပါ။

CNN။       ။ ဒီည ကျွန်မတို့ CNN သတင်းဌာနကနေ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမယ့်သူကတော့ အခု စတူဒီယိုထဲကို ရောက်နေပြီဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မာကို ယူဘီယိုဖြစ်ပါတယ်။ ဝန်ကြီး ယူဘီယိုရှင့် အခုလို ကျွန်မတို့ဆီ လာရောက်ဖြေကြားပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ သမ္မတ ဇလန်းစကီး ဘက်ကနေ သတင်းတစ်ခု ရထားပါတယ်။ အဲဒါကတော့ သူ့အနေနဲ့ ဘဲဥပုံ ရုံးခန်းထဲမှာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စအတွက် သမ္မတ ထရမ့်ကို တောင်းပန်စရာမလိုဘူးလို့ ပြောတာပါ။ ဝန်ကြီး ဒါကို ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲရှင့်။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ သိပါတယ်၊ သိပါတယ်၊ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ခင်ဗျားတို့ မြင်လိုက်ရတာက ဒီနေ့ မြင်လိုက်ရတဲ့ အဆုံးပိုင်းလေး တစ်ခုပါ။ အဲလိုဆိုတော့ ခင်ဗျားတို့ မမြင်လိုက်ရတဲ့ ကိစ္စတွေ ဘာတွေဖြစ်ခဲ့လို့ ဒီလိုဖြစ်သွားတာလဲဆိုတာတွေကို သိအောင် ကျွန်တော် ရှင်းပြချင်ပါတယ်။ သမ္မတဘက်ကတော့ လုံးဝ ရှင်းပါတယ်။ သူ မဲဆွယ်ပွဲတုန်းကလဲ ဒီစကားပဲ ပြောခဲ့တာပါ။ သူမြင်တာက ဒီစစ်ပွဲဟာ မဖြစ်သင့်ခဲ့တဲ့ စစ်တစ်ခုပါ။ သူယုံကြည်တာက သူသာ အဲဒီအချိန်က သမ္မတဖြစ်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ဒီစစ်ပွဲဖြစ်စရာ အကြောင်းကို မရှိပါဘူး။ ဒါကို ကျွန်တော်လဲ သဘောတူပါတယ်။ ခုတော့ မြင်ကြတဲ့အတိုင်း ဖြစ်လာပြီ။ သူက ဒီမသင့်မမြတ်ဖြစ်မှုကို ရပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အစီအစဥ်ကို ရှင်းပြထားပြီးသားပါ အဲဒါဘာလဲဆိုတော့ ရုရှားတွေကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး စကားဝိုင်းကို ရောက်အောင် ခေါ်လာဖို့ပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကျွန်တော်တို့ အဖြေရှာကြည့်ချင်တယ်။ ဒါကို ရုရှားကလဲ နားလည်ပြီးသား။ ဆိုတော့ ဒီနေ့မှာ သဘောတူညီချက်တစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့၊ ဒီသဘောတူညီချက်မှာ အမေရိကန်နဲ့ ယူကရိန်းတို့ စီးပွားရေးအရ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြဖို့ သမ္မတက ဒီသဘောကို ပြောခဲ့တာကို မှတ်မိ ကြပါ လိမ့်မယ်။ ဒါမှသာ လုံခြုံရေး အာမခံချက်တစ်ခုပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပြီး ကျွန်တော်တို့လဲ ဒီအထဲမှာ ပါဝင်တော့ သူ့အတွက် ကိုယ့်အတွက် အကျိုးရှိစေနိုင်မှာပါ။  

ဒါက ရှင်းပြထားပြီးသား၊ အားလုံးလဲ နားလည်ကြထားပြီးသား။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ရက်လောက်ထဲက ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းကြတဲ့ အခါတိုင်း ယူကရိန်းဖက်က သမ္မတ ဇလန်းစကီး ကိုယ်တိုင် ဒီကိစ္စကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ်သွားမယ်ဆိုတာ သူ့ရဲ့ပြည်သူကို အသိပေးပြီးသား ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဘက်က တောင်းဆိုလာတက သူတို့ ဝါရှင်တန်ကို လာပြီး လက်မှတ် ထိုးမယ်။ တကယ်တော့ ဒီသဘောတူညီချက်က လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ရက်လောက်ထဲက လက်မှတ် ထိုးပြီး သင့်တာ၊ ဒါကိုလဲ အသိပေးထားရက်နဲ့ သူက ဝါရှင်တန်ကို လာမှကို ဖြစ်မှာဆိုတော့ ကျွန်တော် တို့က ထပ်ရှင်းပြရတယ်။ လာစရာမလိုဘူး လာမယ်ဆိုရင် ဘာတွေ ဖြစ်လာနိုင်သလဲဆိုတာ ဒီလိုလာမယ် ဆိုတာဟာလဲ သံတမန် နည်းလမ်းအရ မမှန်ကန်ဘူး ဆိုတာ ထပ်ပြီး ပြောပြ နေရတယ်။ ဒါပေမယ့် သမ္မတ ဇလန်းစကီးက သိလျက်နဲ့ ဒီလမ်းပဲ ရွေးခဲ့တယ်၊ ခုတော့ ဒီလိုတွေ ဖြစ်လာရတာပေ့ါ။ စိတ်မကောင်းပါဘူး မဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စပါ။ ဒီလိုမဖြစ်ခဲ့သင့်တာပါ ဒါပေမယ့် ဒီလမ်းကို သူရွေးခဲ့တယ်။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ သွားတဲ့လမ်းကနေ နောက်ပြန် ဆုတ်သွားခဲ့တာ။ သမ္မတ ထရမ့် ကြိုးစားခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲကိုရပ်ပစ်ဖို့နဲ့ အဲဒီနေ့က သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ထိုးဖို့ဆိုတာတွေက သမ္မတကြီးဖက်က ဘာမှ အပြောင်းအလဲမရှိဘူး အရင်ကလဲ ဒီအတိုင်းပဲ အခုလဲ ဒီရည်မှန်းချက်အတိုင်းပဲ။

CNN။       ။ ဒါဆို ဝန်ကြီးက သမ္မတ ဇလန်းစကီး ဘာအတွက် တောင်းပန်ရမှာလဲ လို့ထင်သလဲ?

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အဲ သူဒီလို ရှုပ်ထွေးသွားအောင်လုပ်တဲ့အတွက် တောင်းပန်ရမှာပေ့ါ။ သူအနေနဲ့ ဒီကိုလာ စရာ မလိုသလို သမ္မတကြီးကိုလဲ ခုလိုမျိုး ကြမ်းကြမ်တမ်းတမ်း ပြောဆိုစရာမလိုပါဘူး။ ကဲ ခုတော့ ကိစ္စတွေက လမ်းလွဲကုန်ပြီ။ ခင်ဗျား အဲဒီအချိန်က အခန်းထဲမှာ ရှိနေမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ သူက ဒုသမ္မတကို “ကျွန်တော် မေးပါရစေ ခင်ဗျား ဘယ်ပုံစံ သံတမန်ဆက်ဆံရေးမျိုးကို ဆိုလိုပါသလဲ” လို့မေးတယ်လေ။ သွားပြီဗျာ ဒါက ပြသနာ အကြီးကြီးပဲ။ ပြောချင်တာက လူတွေထောင်နဲ့ ချီပြီး သေကြေပျက်စီးကုန်ကြတဲ့ အကြောင်း ကလေးတွေ စစ်သုံ့ပန်းတွေအပေါ် ကြောက်စရာ ကောင်းအောင် ပြုမူဆက်ဆံတာတွေလေ။ ဒါအမှန်ပဲ သိပ်ဆိုးတဲ့ အချက်ပဲ။ ကျွန်တော်တို့က ဒါကို မသိလို့မှ မဟုတ်ဘဲ။ ဒါမဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စပဲ။ ဒါကို ရပ်တန့်ပစ်ရမှာလေ။ ရပ်တန့်သွားအောင် ကျွန်တော့တို့ ကြိုးစားနေကြတာလေ။

ရပ်တန့်ဖို့ဆိုရင် ရုရှားကို စကားဝိုင်းထဲ ကို ရောက်အောင်ခေါ်ရမှာပေါ့။ ဒါကို သူလဲသိသားပဲ။ ရောက်လာတော့မှ ပူတင်ကို အပြစ်တင်တာတွေ။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်တာတွေ လုပ်လာတယ်။ တကယ်ဆို နောက်မှ ပျက်စီးသွားတာတွေအတွက် ပြန်လျော်ခိုင်းမလား လုပ်နိုင်တယ် ဒါတွေကို ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတဲ့ စကားဝိုင်းပေါ်မှာ ပြောလို့ရတယ်။ ခုတော့ ကြားထဲက ဖြန်ဖြေ ပေးတဲ့သူကို ရန်တွေ့သလိုပြောတယ်။ သမ္မတကြီးက သူ့ဘဝ တစ်လျှောက်လုံး အပေးအယူ အလုပ်တွေ အများကြီး ဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့တဲ့သူဗျ။ သူက ဖြစ်ရင် ဖြစ်တယ်ပြောမယ် မဖြစ်နိုင်တာကို မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောမယ်။ ဒီလို အပင်ပန်းခံပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင် ကြားထဲက အလုပ်ရှုပ်ခံပြီး လုပ်ပေးနေတဲ့သူကို ဒီလိုသွားပြီးဆက်ဆံတယ်။ ကျွန်တော့ အမြင်ကတော့ သူ ပြန် တောင်းပန်သင့်တယ်။   

CNN။       ။ ဖြတ်မေးပါရေစေ

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဒီ အစည်းအဝေးကို အလဟဿဖြစ်အောင် ဒီလိုဖြစ်အောင် လုပ်တဲ့အတွက် သူတောင်းပန် သင့်တယ်။

CNN။       ။ ဝန်ကြီး တစ်ခါက ပြောခဲ့ဖူးတယ်လေ ပူတင်က ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတဲ့ စကားဝိုင်းမှာ ယုံလို့ရတဲ့သူမျိုး မဟုတ်ဘူး ဆိုတာ။ ဒါကြောင့်မိုလို့ သမ္မတဇလန်းစကီးက လုံခြုံရေး အာမခံချက်ပေးဖို့ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပူတင်က အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရှိနေပေမယ့် အမြဲလိုလို ချိုးဖောက်နေတာလို့  အစည်းအဝေးမှာ ပြောခဲ့တယ်လေ။ ပူတင်က ယုံလို့ရတဲ့သူ မဟုတ်ဘူးလို့ ဝန်ကြီး မြင်သေးလား။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကျွန်တော်ပြောမယ် မနေ့က သမ္မတကြီးက သူသွားမယ့်လမ်းကြောင်းကို သူယုံကြည်လို့ မီဒီယာတွေရှေ့မှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပြခဲ့တာ။ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အဲလေ.. သမ္မတ ထရမ့်က သူ့ဘဝ တစ်လျှောက်လုံးမှာ အပေးအယူ ကိစ္စတွေ အများကြီး ဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့တဲ့သူ။ မဖြစ်နိုင်ဘူးထင်တဲ့ ပွဲတွေကို လျှောက်လုပ်နေရအောင် သူက အရူးလားဗျ။ ကျွန်တော်တို့ ဒီကိစ္စဘယ်လို ပြီးသွား မလဲဆိုတာ ကြိုသိထားတယ်။ ဒီ ရည်ရွယ်ချက်ကို စပြီး အကောင်အထည်ဖော်တယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အဖြေရှာကြမယ်။ ကျွန်တော် ခဏခဏ ပြောပြီးပါြပီ။ ကျွန်တော့အထင် ဒါက လက်ရှိ အခြေအနေကို မူတည်ပြီးပြောတာ။  ဒါပေမယ့် ဆက်လုပ်ကြရဦးမယ်။

စစ်ပွဲက ဘယ်လိုပြီးမှာလဲ။ ကျွန်တော်လူတွေကို မေးတယ်။ ဥရောပက ဒီစစ်ပွဲ ပြီးဖို့ ဘာတွေ စီစဥ်ထားလဲ။ ကျွန်တော်ပြောပြမယ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတစ်ယောက်ကပြောတာ သူ့နာမည်တော့ မပြောတော့ပါဘူး။ ဘာပြောလဲဆိုတော့ စစ်က နောက်တစ်နှစ်လောက် ကြာဦးမယ် အဲဒီအချိန် လောက်ဆိုရင် ရုရှားက အင်အားချိနဲ့လာပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ပေးပါတော့လို့ တောင်းလိမ့်မယ်။ ဒါဟာ နောက်တစ်နှစ် သတ်ကြဖြတ်ကြဦးမယ်၊ သေကြဦးမယ်၊ နောက်တစ်နှစ် ဖျက်စီးကြဖို့ အခွင့်အရေး ပေးလိုက်သလိုဖြစ်မယ်။ ဒီနည်းက သိပ်သဘာဝမကျဘူးလို့ ကျွန်တော်မြင်တယ်။  

ဟုတ်ပါပြီ ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ လမ်းစရှိတယ်ပဲ ပြောကြပါစို့ တစ် ရာခိုင်နှုံးပဲ ရှိတယ်ဆိုရင်တောင် သမ္မတ ထရမ့်က ဒါကို ကြိုးစားလုပ်နေမှာပဲ။

CNN။       ။ သမ္မတ ထရမ့်က သမ္မတ ဇလန်းစကီးက ငြိမ်းချမ်းရေး လိုချင်ပုံမရဘူးလို့ အိမ်ဖြူတော်က အထွက်မှာ ပြောသွားတယ်။ ယူကရိန်းသမ္မတက ဒီကိစ္စအတွက်ပဲ ဘဲဥပုံ ရုံးခန်း ထဲကို ရောက်အောင်လာခဲ့တာ မဟုတ်ဘူးလား။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အမှန်တော့ သူက ဘဲဥပုံ ရုံးခန်းကို တွင်းထွက် ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက် ကိစ္စနဲ့ ရောက်လာတာပါ။ အဆင်ပြေရင် လက်မှတ်ပါထိုးမယ်ပေ့ါ။ ဒီနေရာမှာ ခင်ဗျားက တည့်တည့်မေးတော့ ရှင်းရှင်းပဲ ဖြေပါ့မယ်။ အစည်းအဝေးက ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး ဆိုတာဘက်ကို ရောက်သွားတယ်။ သူက ဒုသမ္မတကို “ခင်ဗျားရဲ့ သံတမန် ဆက်ဆံရေး မျိုးက ဘယ်လိုမျိုးလဲ” လို့ မေးလိုက်တော့ ဒီကိစ္စကို လုပ်ပေးနေတဲ့ သူတွေကို မင်းတို့လုပ်နေတာ အလကားပါလို့ သဘော သက်ရောက်မသွားဘူးလား။ ပူတင်နဲ့ ဘာမှ ညှိလို့မရတော့ဘူးလား။ မယုံရဘူးလား။ အချိန်တွေဖြုန်းနေတာပဲလို့ ပြောတာနဲ့ အတူတူမဟုတ်ဘူးလား။ တကယ်တော့ သူ (ဇလန်းစကီး) က သမ္မတ ထရမ့် လုပ်သမျှကို အရေးမပါတာ တွေလုပ်နေတယ်လို့ ပြောတာနဲ့ အတူတူ ပဲပေါ့ဗျ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဒီလိုလုပ်စရာမလိုပါဘူး။ ခင်ဗျားကိုယ်တိုင် ဒါကို သံသယရှိလာပြီလေ သမ္မတက တကယ်ပဲ စစ်ကို ရပ်နိုင်မှာလားဆိုတာ။ သူလိုတာပဲ ပေးလိုက် အကုန်ပေးလိုက် စစ်ရပ်တာမရပ်တာ ကိစ္စမရှိဘူးလို့ ပြောချင်တာလား။ ဒါက ဘိုင်ဒင်သုံးခဲ့တဲ့ နည်းဗျူဟာဗျ။ ဘိုင်ဒင်က အဲသလို လုပ်ခဲ့တာ။ ဟိုမရောက် ဒီမရောက်ဖြစ်နေတာကို ဆက်ထောက်ပံ့နေရမယ်။ အသားကြိတ်စက် လိုမျိုးကို ဆက်ထောက်ပံ့နေရမယ်။ ကျွန်တော်ပြောလိုက်မယ် ယူကရိန်းတွေကို ရုရှားက အသားကြိတ်မယ် ဆို ရုရှားအတွက် ကြိတ်စရာ အသားတွေ ပိုများတယ်ဗျ။ သူတို့က လူ့အသက်ဆိုတာကို ဘာမှ တန်ဖိုးထားတာ မဟုတ်ဘူး။ ခင်ဗျားပဲကြည့်လိုက် လူလှိုင်းကြီးတွေ ဝင်လာသလိုပဲ မြောက် ကိုရီးယားတွေ ဘာတွေ။ ဆိုတော့ အရမ်းရှုပ်ထွေးတဲ့ အခြေအနေ၊ ကိုင်တွယ်ရတာလဲ သိပ်နက်နဲတယ်။ စျေးလဲကြီးတယ်။ သွေးလဲစီးမယ်။ ဒါကို ရပ်ပစ်ရမယ်။ ဒါကို လူကြား ကောင်းအောင် တောင်းဆိုနေတာနဲ့တင်မပြီးဘူး တကယ့် လက်တွေ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းရှိဖို့လိုပြီ။ ဒုသမ္မတ ပြောတာ မှန်တယ်။

CNN။       ။ အသက်တွေကို တန်ဖိုးမထားဘူးလို့ ဝန်ကြီးပြောသွားပါတယ်။ ဒါဟာ ဘယ်သူ့ကို ရည်ညွှန်းပြောတာပါလဲ ရုရှားကိုလား ယူကရိန်းကိုလား။

ရုရှားပေါ့ဗျာ။ သူတို့တွေက ရာနဲ့ ထောင်နဲ့ချီပြီး စစ်မှုထမ်းခိုင်းနေတယ်။ နောက် ပြင်ပက…

CNN။       ။ ဟုတ်ကဲ့ ကျွန်မ ပြောခဲ့—

ဝန်ကြီး ယူဘီယို (ပြန်ပြော) ။   ။ မြောက်ကိုရီးယားက စစ်တပ်တွေခေါ်လာတယ်။ သူတို့တွေအကုန် ကားစ် (Kursk) နားမှာ အကုန် သေကုန်ကြတယ်။ ဆက်လုပ်နေမှာပဲ လူတွေကို ဆက်ခေါ်ပြီး စစ်ဆက်တိုက်ခိုင်းနေမှာပဲ။ ဒါက အချက်တစ်ချက်။ ကြည့် အရင်ပြောတဲ့ နေရာပဲ ပြန်ရောက်သွားတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဘယ်သူက လူကောင်း ဘယ်သူက လူဆိုးဆိုတာ မပြောချင်ဘူး။ အခြားသူတွေကတော့ ဒါတွေကို ကောက်ချက်ဆွဲ နေကြတယ်။ လူတော်တော်များများ ဒါတွေဘယ်က ဘယ်လိုစဖြစ်ခဲ့တယ် အခုဘာဖြစ်နေ တယ်ဆိုတဲ့ ဇာတ်လမ်းတွေကိုပဲ ကြည့်နေကြတာများတယ်။ အဓိက ကျတာက ဒီပွဲကို ပြီးအောင်လုပ်ရမယ်။ အဲလိုလုပ်နိုင်ဖို့ ပတ်သက်နေတဲ့ သူတွေအကုန်လုံးကို စကားဝိုင်းထဲကို ရောက်အောင် ခေါ်ရမယ်။ ဒီနေရာမှာ ညှိနှိုင်းရေး ပွဲတွေကို စီစဥ်တတ်တဲ့ သမ္မတကြီးက လူတွေကို ယိုးစွပ် အပြစ်တင် နေတာမျိုး လုပ်ပြီး သူတို့ လူဆိုးတွေလို နာမည်တပ်ခေါ် ပြီး စကားဝိုင်းကို လာခဲ့ကြပါလို့ အော်ခေါ်နေရင်တော့ ဘယ်သူမှ လာမှာ မဟုတ်ဖူး။ ဒါဟာ ပါတီ မဲဆွယ်ပွဲ မဟုတ်ဖူး။ အလွန် အရေးပါတဲ့ နိုင်ငံတကာ သံတမန်နည်းလမ်းနဲ့ သိပ်အန္တရာယ်များတဲ့ စစ်ပွဲတစ်ပွဲကို ရပ်ဖို့လုပ်နေတာဗျ။

CNN။       ။ ဒါပေမယ့် ဝန်ကြီးရှင့် ဝန်ကြီးကိုယ်တိုင် “ပူတင်က စစ်ရာဇဝတ်သား” လို့ ပြောခဲ့တာကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိနေကြပါတယ်။ ဝန်ကြီးက သူ့ကို သားသတ်သမားလို့ ခေါ်ခဲ့တာ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကမ္ဘာ့အရေးမှာ လွှမ်းမိုးနိုင်နဲ့ လူတစ်ယောက်နဲ့ စကားပြောဖို့ဆိုတာ သိက္ခာ ရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်အဖို့ စဥ်းစဥ်းစားစား လုပ်သင့်တယ်လို့ ပြောခဲ့ တာမှတ်ထားမိလို့ပါ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဟုတ်ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော့ရဲ့ ဝတ္တရားက သမ္မတကြီး အကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းရပ်တွေပါပဲ။ အမှန်ကလဲ ဒါတွေက နိုင်ငံခြားရေး ဌာနရဲ့ အလုပ်တွေပဲ မဟုတ်လား။ နိုင်ငံခြားရေးဌာနက စစ်တိုက်ဖို့ မဟုတ်ပါဘူး၊ စစ်တွေရပ်ပစ်ဖို့ပါ။ ရပ်ပစ်နိုင်အောင် ကြိုးစားရမှာပါ။ ပြောရရင် ဒါကလဲ အောင်ပွဲ တစ်ခု မဟုတ်လား။ ကျွန်တော်ဆိုလိုတာက သမိုင်းတစ်လျှောက် ကျွန်တော်တို့တွေ့ခဲ့ကြတာက  သမ္မတတွေဟာ စစ်ပွဲတွေ ရန်ပွဲတွေကို အဆုံးသတ်ပေးပြီးရင် ပြည်သူလူထုက အောင်ပွဲခံ ကြတာပဲ မဟုတ်လား။ သူတို့ ပျော်ကြပါတယ်။ ကျွန်တော့အထင် ပြောရရင် ကျွန်တော်တို့မှာ စစ်မတိုက်ပဲ ဖြစ်နေတဲ့ စစ်ပွဲတွေ ရပ်တန့်သွားအောင် စစ်မက်ဖြစ်ပွားမယ့် အခြေအနေတွေက ကျော်လွှားနိုင်အောင် တစိုက်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်မယ့် သမ္မတ တစ်ယောက်ရှိနေတာက ကျွန်တော်တို့အတွက် ဂုဏ်ယူ ကျေနပ်စရာတစ်ခု မဟုတ်ဘူးလား။ ဒါဟာ သိပ်မြင့်မြတ်တဲ့ ချီးကျူးစရာ ကောင်းတဲ့ လုပ်ရပ်ပါ။ အားလုံးက ဒါကို လက်ခုပ်တီးအားပေးသင့်တယ်လို့မြင်တယ်၊ သမ္မတကြီးကို လုပ်သာကိုင်သာရှိအောင် လမ်းဖွင့်ပေးသင့်တယ်။ ဒီနေ့ ဒုသမ္မတပြောသလို လုပ်နေတာတွေကို ဖျက်လိုဖျက်စီးနဲ့ ပူတင်ကို လူဆိုးတစ်ယောက်လို နာမည်တပ် ခေါ်တာမျိုးတွေ သံတမန်ရေးနည်းလမ်း စစ်စစ်ကို နှောင့်ယှက်တာတွေ မလုပ်သင့်ဘူးလို့ ကျွန်တော်ထင်တယ်။

CNN။       ။ ခုနက ဝန်ကြီး ပြောသွားတဲ့ ကိစ္စကို ဆက်မေးချင်တာက ဝန်ကြီးမှာ သမ္မတ ဇလန်းစကီး အနေနဲ့ စစ်ပွဲကို ရပ်ချင်တဲ့ ဆန္ဒမရှိဘူး ဆိုတာကို သံသယဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စကို ရှင်းပြပေးစေချင်ပါတယ်။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကျွန်တော့မှာရှိတဲ့ သံသယက သူ့အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး စကားဝိုင်းကို လာချင်လား လာမယ်ဆိုရင် လုပ်ရမယ့် အလုပ်တွေကို စိတ်ပါလက်ပါ လုပ်ချင်ရဲ့လားဆိုတာကိုပါ။ ထပ်ပြောမယ် ခင်ဗျားဗျာ ကြည့် အခုဖြစ်နေတာ ၁၀ ရက်ရှိပြီ သတင်းတွေမှာ ရေးနေကြတာက ကျွန်တော်တို့ဖက်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာတွေ မရှိတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ ရေးနေကြတယ်။ ဒါတွေက လုံးဝမှားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက်လုံးလုံး ယူကရိန်းနဲ့ စီးပွားရေးရာ ဝန်ကြီး၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၊ အမေရိကန် ဒုသမ္မတနဲ့ သမ္မတကြီး ထရမ့်နဲ့ပါ ဖုန်းနဲ့ စကားပြောခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်တော် ယူကရိန်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးနဲ့ ၁၀ ရက်အတွင်း သုံးကြိမ် စကားပြောဖြစ်ခဲ့တယ်။ အခုသတင်းတွေမှာ ပြောနေကြတာက ကျွန်တော်တို့က ထိတွေ့ဆက်ဆံတာတွေမလုပ်ဘူး၊ ဒါတွေကိုပဲ ထပ်တလဲလဲ ပြောနေကြတယ်။ အို ဗျာ ကျွန်တော်တို့က မပါဝင်ဘူးလား၊ မပူးပေါင်းဘူးလား။ ဒါတွေ တစ်ခုမှ မမှန်ဘူး၊ သို့သော် ဒါတွေပဲ ပြောနေကြတယ်။

ဒီနေ့ ဖြစ်တာတွေအားလုံးနဲ့ စိတ်ပျက်စရာတွေ ဖြစ်ကုန်ပြီ၊ ကျွန်တော့အနေနဲ့ ပြောရရင် ဒါကတွေကို အစကပြန်စပြီး ရင့်ကျက်တဲ့ စိတ်ဓါတ်တွေ ထားပြီး အကောင်းမြင်ကြဖို့လို့တယ်။ ဒီစစ်ကြောင့် ဒီည ယူကရိန်းမှာ လူတွေ ထပ်သေကြရဦးမယ်၊ ဒီတင်းမာမှုက ဒီညမှာ လူတွေ သေကြေပျက်စီးကြမယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီတင်းမာမှုကို အဆုံးသတ်ပြစ်ရမယ်။ အကျိုးမရှိတဲ့ သွေးထွက်သံယို စစ်ပွဲကို ရပ်ကို ရပ်ရမယ်။ အခု ဒီစစ်ပွဲကို ရပ်အောင် လုပ်ပေး နိုင်မယ့်သူဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တစ်ယောက်ပဲ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ သမ္မတကို လုပ်သာကိုင်သာ ရှိအောင် အခွင့်အရေးတွေ ပေးသင့်တယ်။ ဒီလိုကြိုးစားနေတာတွေကို ကဖျတ်ယဖျတ် လုပ်တဲ့သူတွေ – ဒီလိုလူတွေ ပေါ်လာမယ်ဆိုရင် ဒီလူတွေကို ကျွန်တော် ပြောချင်တာက မလုပ်ပါနဲ့။ ဒီလို သွားရမယ့်လမ်းမှာ ဆက်လုပ်ရမယ့်အလုပ်တွေကို မလုပ်နိုင်အောင် နှောင့်ယှက်နေသူတွေကို ဒါမျိုးမလုပ်ဖို့ ဆက်လုပ်နေကြတာပဲ။ အဲဒီတော့ ကျွန်တော် ထင်တယ် ကျွန်တော်ထင်တယ် လူတွေကို မယိုးစွပ်ချင်ဘူး ဒါပေမယ် တစ်ခုခုတော့ နောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်နေပြီ။   

ဆိုတော့ ကျွန်တော် ဒီလိုမျှော်လင့်ပါတယ်

CNN။       ။ ဖြတ်ပြော ဝန်ကြီး ယိုဘီယိုရှင့် ဒီမှာမေးချင်တာက

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဒီကိစ္စက ပြန်အဖတ်ဆယ်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနေ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ သိပ်မသေချာတော့ဘူး။

CNN။       ။ ဝန်ကြီးအနေနဲ့ ဒီကိစ္စဟာ တကယ်ပဲ ပြန်ပြီး အဖတ်ဆယ်လို့ မရတော့ဘူးလား ဆိုတာ ယုံကြည်လား။ ကျွန်မဆိုလိုတာက ဇလန်းစကီးနဲ့ ထရမ့်တို့ကြားထဲက ဆက်ဆံရေးက ပြင်လို့ ရနိုင်ဦးမလားဆိုတာ ဝန်ကြီးဘယ်လိုမြင်လဲ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကျွန်တော့ အမြင်တော့ ဘာမဆို ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သမ္မတ ထရမ့်ရဲ့ ဒီအရေးမှာ စိတ်ဝင်တစား ပါဝင်နေတာနဲ့ အဓွန့်ရှည်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ယူဆောင်ပေးလိုတဲ့ အချက်ကိုပဲ ပြန်ရောက်သွားပါလိမ့်မယ်။ သူတကယ်ကို လုပ်ပေးချင်နေတာပါ။ နမူနာပြောရရင်ဗျာ ကျွန်တော်က နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဆိုပါတော့၊ ကျွန်တော်က ကိုယ့်ထက်အင်အား ကြီးတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံနဲ့ စစ်မက်ဖြစ်ပွားတယ်ဆိုပါတော့၊ ကျွန်တော့နိုင်ငံက လူတွေကလဲ စစ်ပွဲအတွင်း ကျဆုံး ကုန်တယ်။ လူဦးရေ သုံးသန်းလောက်ကလဲ နိုင်ငံကို စွန့်ခွာထွက်ပြေးကြပြီ ဆိုပါတော့ ပြသနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြရပြီ။ ဒီအချိန်မှ သမ္မတတစ်ယောက်က စစ်မက်တွေကို ရပ်ပေးဖို့ ကူညီလာမယ်ဆိုရင် ကျေးဇူးတင်မိမှာပဲ။ ကျွန်တော်သူ့ကို ကျေးဇူးတင်မယ်၊ သူလုပ်ရပ်တွေကိုလဲ အထောက်အကူဖြစ်အောင် နေပေးမယ်၊ ပြည်သူလူထုရဲ့ရှေ့မှာလဲ ဒီအတိုင်းပဲ မြင်စေရမယ်။ အခုတော့ဗျာ ဒီနေ့မှာ ဒါတွေအားလုံး မမြင်ရပါလား ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေတုန်းလဲ မမြင်ခဲ့ရဘူး။  

ကဲ ဒါတွေကနေ ပြောင်းနိုင်လား။ ပြောင်းပါစေ။ ဒါမှသာ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဥရောပနဲ့ ကမ္ဘာတဝှမ်း တည်ငြိမ်ရေးဆိုတာတွေ ဖြစ်လာမှာ။

CNN။       ။ ဒုသမ္မတ ဗန့်စ်က ဇလန်းစကီးကို မိနစ် ၄၀-၅၀ လောက်ကြာတဲ့ ဘဲဥပုံ ရုံးခန်းထဲက အစည်းအဝေးမှာ မင်းက ကျေးဇူးတင် စကားလေးတောင် မပြောဘူးလို့ ဝေဖန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မှတ်မိမှာပါ ဝန်ကြီး ဆီနိတ်တာဘဝမှာ ဇလန်းစကီး ဝါရှင်တန်လာတော့ သူ (အမေရိကန်ကို) ဘယ်လို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ နားထောင်ကြည့်ပါဦး။  

ဇလန်းစကီး။    ။ ငွေကြေးအထောက်အပံ့ နှစ်ခုစလုံးအတွက် ခင်ဗျားတို့ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ တကယ်ပါ။ ကျွန်တော့ရဲ့ ရင်ထဲကရော ယူကရိန်းပြည်သူတရပ်လုံးကရော တကယ့်ကိုပဲ လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ အသိအမှတ်ပြုပါတယ်။

ကျွန်တော် အမေရိကန် ပြည်သူတွေ နားလည်အောင် အင်္ဂလိပ်လို ပြောရမယ်ထင်တယ်၊ ကျွန်တော်က အင်္ဂလိပ်လို ညံ့ပါတယ်။ အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားကိုတော့ ပေးချင်ပါတယ်။

(စကားပြန်မှတဆင့်)။   ။ အမေရိကန်ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးပါ အမေရိက။

(စကားပြန်မှတဆင့်)။   ။ အမေရိကန်ရဲ့ လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ထောက်ခံမှုကို ယူကရိန်းက အထူး ကျေးဇူးတင်ရှိပါတယ်။

CNN။       ။ ဒါကိုနားထောင်ပြီး ဝန်ကြီးအနေနဲ့ သူ (ဇလန်စကီး)က ကျေးဇူးတင်စကား မပြောခဲ့ဘူးဆိုတာကို ဘာပြောချင်ပါလဲ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အင်း ကျွန်တော့် အထင်က ဒုသမ္မတဆိုလိုတာက ဒီနေ့ – ဒီနေ့ အစည်းအဝေးအတွင်းမှာ ကျေးဇူးတင် စကား မပြောခဲ့တာကို ဆိုလိုတယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့မျှော်လင့်တာက အစည်းအဝေးအစမှာ ကျွန်တော်တို့ ခင်ဗျားတို့ လုပ်ကိုင်ပေးခဲ့တာတွေကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ဒီလို လုပ်မပေးခဲ့ဘူးဆိုရင် ဒီနေရာမှာ ဒီလိုတွေ့ရမယ်မထင်ပါဘူး ခင်ဗျားတို့ အကူအညီမပါပဲ ငြိမ်းချမ်းရေး ညှိနှိုင်းမှုဆိုတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ မရနိုင်ပါဘူး အစရှိသဖြင့်ပေ့ါ။ ဒီနေရာမှာ စကားမစပ် ပြောချင်တာက ထရမ့် သမ္မတ ပထမ လေးနှစ်တုန်းက ဘာအကူအညီမှ မပေးခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ အဲဒီအချိန်မတိုင်ခင် သမ္မတ အိုဘားမားလက်ထက်မှာ ခုခံစစ်ပြင်ဖို့အတွက် လက်နက်အကူအညီတွေ မပေးခဲ့ပါဘူး။ အိုဘားမားက ယူကရိန်း ကို စောင်တွေပဲ ပေးခဲ့ပါတယ်။  

CNN။       ။ ဟုတ်တယ်၊ ဒီနေ့ အစည်းအဝေးမှာ အဲဒီကိစ္စ ပြောသွားတယ်။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အိုဘာမားက ယူကရိန်းကို လူသားချင်းဆိုင်ရာ အကူအညီပေးခဲ့ပါတယ်။ ဟုတ်တယ် အဲဒီကိစ္စ ဒီနေ့ ထည့်ပြောခဲ့တယ်။ ကျွန်တော်သိတာပေ့ါ၊ သေသေချာချာမှတ်မိနေသေးတယ်။ အဲဒီအချိန်တုန်းက ဒုသမ္မတ ဘိုင်ဒင်က သူ့အိမ်မှာ ကျွန်တော့ ပြောတာက လက်နက်တွေသာ ပေးလိုက်မယ်ဆိုရင် သူတို့တွေ ချကုန်ကြလိမ့်မယ် ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော်တို့ မပေးခဲ့တာ။ အဲဒီလို သူ အတိအကျကို ပြောခဲ့တာ၊ အဲဒါ သူ့သဘောထား အမှန်ပဲ။

မှတ်မိသေးတယ် အဲဒီအချိန်တုန်းက ယူကရိန်း ခေါင်းဆောင်တွေက သူတို့ကို စောင်တွေ အသင့်စား နိုင်တဲ့ စားစရာတွေ မပေးပါနဲ့တော့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကာကွယ်နိုင်အောင် လက်နက်တွေပဲ ပေးပါလို့ ပြောခဲ့တာ။ သူတို့ မပေးခဲ့ပါဘူး။ သမ္မတကြီး ထရမ့်က လက်နက်တွေ ပံ့ပိုးပေးခဲ့တာလေ၊ အများကြီးပဲ။ စစ်ပွဲစဖြစ်တော့ သုံးခဲ့တဲ့ လက်နက်တွေက အဲဒါတွေပဲ။ အဲဒီပေးထားတဲ့ လက်နက်တွေကို မရှိခဲ့ဘူးဆိုရင် စစ်ပွဲက နှစ်ရက်၊ သုံးရက်၊ လေးရက်လောက်နဲ့ ရပ်သွားမှာပေ့ါ။

နောက် ဇလန်းစကီး ဒီနေ့ လုပ်သွားတဲ့ အကွက်တစ်ကွက် ရှိသေးတယ်။ သမ္မတကြီးက အဲဒါကို ထောက်ပြတဲ့ အချိန်မှာ သူက ဘာပြောတယ်ထင်လဲ။ သူက “ဟုတ်တယ်၊ ဟုတ်တယ် ရုရှားတွေဆီက အဲလိုပြောတာ ကြားလိုက်မိတယ်” တဲ့။ ရုရှားက ဒီလိုပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမှန်က အမေရိကန်ရဲ့ တရားဝင် လုပ်ဆောင်ခဲ့တာထဲက တစ်ခုပါ ဟုတ်ပြီနော်။ မှတ်မိပါသေးတယ် ဘိုင်ဒင်အစိုးရထဲက ခေါင်းဆောင်တွေပြောသွားတာ စစ်ပွဲက ငါးရက် ခြောက်ရက်လောက်ဆိုရင် ပြီးသွားမှာတဲ့။ သူတို့က အဲဒီလိုထင်နေကြတာ။ အဲလိုဘာလို့ မှန်းဆ ကြတာလဲ ဆိုတော့ ယူကရိန်းလက်ထဲမှာ ဘာမှမရှိဘူးလို့ ထင်နေကြတာ။ အမှန်က သမ္မတ ထရမ့် ပထမသက်တမ်းတုန်းက ပေးခဲ့တဲ့ လက်နက်တွေ ရှိနေလို့လေ။ ဒီအတွက် သူတို့က ကျေးဇူးတင်စကား မပြောသင့်ဘူးလား။ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ပေးတာခဲ့တာတွေကို ကျေးဇူး တင်သင့်တယ်။

နောက်တစ်ခုရှိသေးတယ်။ သမ္မတ ထရမ့်နဲ့မှ မဟုတ်ဘူး။ အန်ဘီစီ သတင်းက ထုတ်ပြန်တဲ့သတင်း၊ ဒီလို မှတ်မိတယ် ဘိုင်ဒင်နဲ့ ဇလန်းစကီးတို့ စကား အပြန်အလှန် အော်ဟစ်ခဲ့ကြဘူးတယ် ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ၂၀၂၂ ကတည်းက ပေးခဲ့တဲ့ အကူအညီတွေကို ယူကရိန်းဘက်က ဘာမှ အသိအမှတ်မပြု ကျေးဇူးမတင် လုပ်လို့တဲ့။ အဲဒါက သတင်းသမားတွေ ရှေ့မှာ ဖြစ်ခဲ့တာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ပေါက်ကြားလာတာ။ ဒီလို စိတ်ပျက်လက်ပျက် ပေါက်ကွဲကုန်တာ သမ္မတ ထရမ့်တစ်ယောက်ထဲမှာ ဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး အန်ဘီစီ သတင်းက အမှန်သာဆိုရင် အရင် သမ္မတ လက်ထက်မှာလဲ ဒီလို ဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။

CNN။       ။ ဟုတ်ပါပြီ သေချာတာ တစ်ခုကတော့ ဒီနေ့လိုဖြစ်တာမျိုး ဘယ်တုန်းကမှ မမြင်ဘူးတာတော့ သေချာပါတယ်။ ဇလန်းစကီး ပြောသွားတဲ့အထဲ တစ်ခုမှာ အားလုံး ထင်နေကြတာက ယူကရိန်း ကျရှုံးသွားမယ် ဒါပေမယ့် ဒီနေ့ထိ ဆက်ပြီး ကြံ့ကြံ့ခံ တိုက်ပွဲ ဝင်နေတုန်းပဲ။ ဇလန်းစကီးကလဲ ရှင်သန်လျက်ပဲ ယူကရိန်းတွေလဲ တိုက်လာတာ သုံးနှစ်သုံးမိုး ကြာခဲ့ပြီ။ ဝန်ကြီးအရင်တုန်းက  “ယူကရိန်းတို့ တိုက်နိုင်တယ်ဆိုရင် အမေရိကန်က ဆက်ကူညီဘို့ အသင့်ပဲ” လို့ ပြောခဲ့ဘူးတာ မှတ်မိတယ်။ အခု အစည်းအဝေးပြီးတော့ ထွက်လာတဲ့ မေးခွန်းက နောက်ထပ် ဘာတွေဖြစ်လာမှာလဲ။ အမေရိကန်ရဲ့ သံတမန် ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် အနေနနဲ့ ဖြေပေးစေလိုပါတယ်။ သံတမန်ရေးနည်းလမ်းတွေ ရှိသေးလား။ ဒီညမှာ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးဆိုတာ ဖြစ်နိုင်သေးလား။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကောင်းပြီ ပထမတစ်ချက်အနေနဲ့ ယူကရိန်းတွေဟာ သတ္တိ ဗျက်တိ အပြည့်ရှိတယ်လို့ ပြောခဲ့တာ ဘယ်သူလဲ သိလား။ သမ္မတ ထရမ့်ဗျ။ ဒီနေ့လဲ ပြောခဲ့တယ်။ မင်းတို့ စစ်သားတွေက သတ္တိရှိတယ်၊ မင်းတို့ တိုက်ခိုက်ရေး သမားတွေက သတ္တိခဲတွေ၊ မင်းတို့ရဲ့ ပြည်သူတွေကလဲ ရဲရဲတောက်ပဲလို့ ထပ်ခါထပ်ခါ ကိုပြောခဲ့တာကို အားလုံးကြားတယ်။ ဒါပေမယ့် စစ်ပွဲက သုံးနှစ်ကြာလာတဲ့အခါ ရှေ့မှာ ပြီးမယ့် အခြေအနေ မမြင်ရဘူး ထွက်ပေါက်တွေ မရှိဘူး။ ဥရောပ ယူနီယံမှာလဲ လွတ်မြောက်ဖို့ မဟာဗျူဟာ ချထားတာတွေ မတွေ့ရဘူး။ ခုညကျတော့မှ အီးယူက ခေါင်းဆောင် က ငါတို့ လွတ်လပ်တဲ့ ကမ္ဘာကြီးအတွက် ခေါင်းဆောင် အသစ်တစ်ယောက် လိုနေပြီလို့ ထပြောတယ်။ ပြောချင်တာက လူတွေက အရူးကွက်တွေနင်း ကစားနေကြတုန်း၊ ဒါမျိုးတွေ ပြောနေကြတုန်း။ ဘယ်မှာလဲ နည်းဗျူဟာ။ ဘယ်သူကတွေကများ ဘာနည်းတွေ ပေးလို့လဲ။ ဒီ အကျပ်အတည်း အငြင်းပွားနေတဲ့ ကိစ္စကို ရပ်တန့်သွားအောင် ဒီလောကကြီးမှာ လုပ်ပေးနိုင်တဲ့သူ တစ်ယောက်ပဲရှိတယ်။ ဘယ်သူလဲ သိလား။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ သမ္မတကြီး ဒေါ်နယ် ထရမ့်ပဲ။ သူတစ်ယောက်ကပဲ ဒါရည်မှန်းချက်ကို တစိုက်မတ်မတ် လုပ်နေတယ် သူ့လုပ်နေတာ တွေကို ထောက်ခံ ဝိုင်းရံပေး ကြသင့်တယ်။

CNN။       ။ မေးစရာလေး

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဟုတ်ပြီ ဒါကဖြစ်နိုင်ပါ့မလားလို့ မေးနိုင်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်တာပေ့ါ။ ဖြစ်ရမှာပေ့ါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန က ဖြစ်လက်စ ပဋိပက္ခ တွေရပ်စေဖို့ နောက်အသစ်တွေ ဖြစ်မလာစေဖို့နဲ့ ကျယ်ပြန့်မလားအောင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်နေလို့ပဲ။

CNN။       ။ ဆီနိပ်တာ လင်းဆေး ဂရေဟမ်က သမ္မတ ထရမ့်နဲ့ ဒီနေ့ နေ့လည်စာစားအပြီးမှာ “ဇလန်းစကီး နှုတ်ထွက်သွားမလား ဒါမှမဟုတ် သူ့နေရာမှာ ပြောလို့ဆိုလို့ ရမယ် တစ်ယောက်ယောက် အစားထိုးမလား” လို့ပြောတယ်။ သမ္မတ ဇလန်းစကီး နှုတ်ထွက်ဖို့လိုမယ်လို့ ဝန်ကြီးထင်ပါသလား။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အင်း ဒါကတော့ လင်းဆေးရဲ့ ခံစားချက်ပါ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံစားတတ်တယ်။ နောက်ပြီးသူက ယူကရိန်းကို အမြဲထောက်ခံနေသူတစ်ယောက်ပါ။ လင်းဆေး ဂရေဟမ်က ယူကရိန်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောတဲ့သူတွေထဲက တစ်ယောက်ပါ။

CNN။       ။ ဒါဆိုရင် အမေရိကန်ရဲ့ ထင်မြင်ချက်ကရော ဘယ်လိုရှိပါလဲ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အင်း အမေရိကန်အနေနဲ့ – သမ္မတ ထရမ့်ကတော့ ဘယ်လိုသဘောထားမှ မရှိပါဘူး။ သူငြိမ်းချမ်းရေး လိုချင်မှ ပြန်လာပါစေလို့ပဲ သမ္မတက ပြောတယ်။ ကျွန်တော် သူ့ကိုယ်စားမှ ဝင်ပြောလို့ မရပါဘူး။ သမ္မတ ပြောသလောက်ပဲ ပြန်ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါကဘာလဲဆိုတော့ ဒီနေ့တော့ ဒီထက်ဘာမှ ပိုအလုပ်ဖြစ်စရာ မရှိတော့ဘူး။ ဇလန်းစကီး အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လုပ်ဖို့ အသင့်ဖြစ်ပြီဆိုရင် တကယ်စကားပြောမယ်ဆိုရင် လာသာလာခဲ့ပါ။ ပြန်စကြတာပေါ့။

ဒါကို သူနားလည်မယ်ထင်ပါတယ်

CNN။       ။ ဒါကို ဝန်ကြီးဘယ်လို ခန့်မှန်းမလဲ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ အင်းပေါ့ ကျွန်တော် ပြောခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဘာလဲဆိုတော့ ဗလာဒီမာ ပူတင်နဲ့ ရုရှားပြည်ထောင်စုကို စကားဝိုင်းကို ဘယ်လိုခေါ်တော့မလဲ ဘယ်လို ငြိမ်းချမ်းရေး ကိစ္စတွေကို ဆွေးနွေးကြမှာလဲ။ ဒီလူတွေကို လူဆိုးစာရင်းထဲထည့်ထားလို့ မဖြစ်ဖူးလေ။ အားလုံးရဲ့ ခံစားချက်တွေ ကောင်းအောင်လုပ်ပေးရမယ်။ ဖြေရှင်းဖို့ နည်းလမ်းတွေ၊ သေသေချာချာ ရေးထားတဲ့ စာတွေ ထုတ်ပြန်ဖို့လိုမယ်။ လွှတ်တော် အမတ်တွေ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော် အထက်လွှတ်တော်မှာ ရှိစဥ်တုန်းကလဲ ဒါမျိုး လုပ်ခဲ့တာပဲ။ အောက်လွှတ်တော်မှာလဲ လုပ်လို့ရတာပဲ။ ဘယ်သူမဆို ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ရဲ့ နည်းအတိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်မယ် ဆိုရင်တော့ သူက သက်ဆိုင်သူတွေကို စကားဝိုင်းထဲကို ရောက်အောင်လာပြီး ဆွေးနွေးကြဖို့ပါ။ ဒါကို ကျွန်တော်တို့အားလုံး လက်ခုပ်တီး အားပေးကြဖို့လိုတယ်။ မဝေဖန်သင့်ဘူး။

CNN။       ။ တစ်ခုလောက်

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ စစ်ပွဲ ကြာချင်သလောက် ကြာအောင် ဆွဲဆန့်ထားဖို့ မလုပ်သင့်ဖူး။ နားလည်ထားဖို့က ဘယ်သူကမှ နှစ်ဖက်စလုံးကို သုံးမကုန်တဲ့ ငွေတွေ၊ လူတွေ အင်အားတွေနဲ့ မပံ့ပိုးနိုင်ဘူး။

သမ္မတ ဇလန်းစကီးက ဒီစစ်ပွဲကို သူကလဲ ရပ်ချင်နေတာပါတဲ့ ဘယ်လိုရပ်လို့ရမလဲ ဆိုတာကိုပဲ သူသိချင်နေတာလို့ ပြောသွားပါတယ်။ ဒီအပတ်ထဲမှာ ဥရောပခေါင်းဆောင်တစ်ချို့လဲ ဘဲဥပုံ ရုံးခန်းကို လာကြတယ်လို့ ကြားပါတယ်။ ဒီနေ့ ဘဲဥပုံ ရုံးခန်းထဲမှာ အော်ကြီးဟစ်ကျယ် မဖြစ်ခင် သမ္မတ ထရမ့်က ကျွန်မကို အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး မလုပ်ခင် လုံခြုံရေး အာမခံချက်ဆိုတာ ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်မှာလဲ။ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးဖို့ အရင်လာ၊ ပြီးတော့မှ သဘောတူညီချက်တွေ ချရေး လက်မှတ်ထိုးရမှာ မဟုတ်ဘူးလား ပြောပါတယ်။ ဝန်ကြီးရော ဒါကို သဘောတူပါသလားရှင့်။

အဲလို ပြောခဲ့တာ မဟုတ်ပါဘူး။ သူပြောတာက လုံခြုံရေးအာမခံချက် ဘာလို့ပေးရမှာလဲ၊ ကျုပ် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အရင်လုပ်ပေးမယ်လို့ ပြောတာပါ။ ဒါက မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ပြောတာ မဟုတ်ဘူးနော်။

CNN။       ။ မှန်ပါတယ်။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဆွေးနွေးပွဲရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေနဲ့ ဒါကပါပြီးသား။ ဒါကို သဘောတူ ဖို့တော့လိုမယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူဖို့ မရပဲနဲ့ ဘယ်လို ငြိမ်းချမ်းရေး အာမခံချက်ဆိုတာ ရနိုင်မှာလဲ။ ဒီ အငြင်းပွားနေတာကို အဆုံးသတ်ဖို့ ရုရှားဘာလိုအပ်နေလဲ၊ ယူကရိန်းကရော ဘာလိုအပ်နေလဲ ဒါမျိုးတွေ ဖော်ထုတ်ရမယ်လေ။

CNN။       ။ အဲဒီလိုဆိုတော့ ဝန်ကြီးပြောချင်တာက ညှိနှိုင်းမှုမှာ ဒါတွေပါမယ်လို့ဆိုလိုတာပေ့ါ။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကဲဗျာ ဘာကြောင့် စစ်ပွဲကို ရပ်ချင်ရတာလဲ။ စစ်တိုက်နေတဲ့သူတွေ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ပစ်ခတ်နေတာတွေ ရပ်ဖို့ ဘာလိုအပ်လဲ။ ရုရှားတွေက ဘာလိုအပ်နေလဲ။ တိုက်ပွဲတွေ မဖြစ်အောင် ဘာလိုအပ်လဲ။ ယူကရိန်းဘက်ကရော ဘာလိုအပ်လဲ။ ဒါတွေကို သိတော့မှ နောက်တစ်ဆင့်ကို သွားဖို့ ဆုံးဖြတ်ရမှာ မဟုတ်ဘူးလား။ ဒါမျိုးနောက်တစ်ခါ မဖြစ်အောင် လုပ်ရမှာလေ။ နောက် နှစ်နှစ်လား၊ သုံးနှစ်လား၊ ငါးနှစ်လား ထပ်မဖြစ်ဖို့။ သမ္မတ ထရမ့်အနေနဲ့ တစ်နှစ် အပစ်အခတ် ရပ်ဖို့ စိတ်ဝင်စားမယ်မထင်ဘူး။ ခြောက်လ လောက်ရပ်ဖို့လဲ မဟုတ်ဘူး။ သူက လုံးလုံးလျားလျား ရပ်သွားစေချင်တာ။ သူခဏခဏ ပြောခဲ့ပါတယ်။

သူ့အနေနဲ့ ဒီစကားကို လူရှေ့သူရှေ့ ပါတီတွင်းမှာ ထပ်ပြောတော့မယ်လို့ ကျွန်တော် မထင်ပါဘူး။ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် သူဘဝ တစ်လျှောက်လုံး အပေးအယူကိစ္စတွေ အများကြီး လုပ်ခဲ့တာ စီးပွားရေးမှာရေး အစိုးရပိုင်းမှာရော။ ကမ္ဘာမှာ ဒါမျိုး လုပ်နိုင်တာ သူတစ်ယောက်ပဲ ရှိတာ။ တကယ်လို့များ မနက်ဖြန်ရောက်လို့ သမ္မတ ထရမ့်က တော်ပီကွာ ယူကရိန်းကိုလဲ စိတ်မဝင်စားတော့ဘူး၊ ရုရှားလဲ စိတ်မဝင်စားတော့ဘူး၊ ဒီစစ်ပွဲကိုလဲ စိတ်မဝင်စားတော့ဘူးလို့ ဆိုလာရင် ကျွန်တော် ခင်ဗျားကို မေးမယ်၊ အားလုံးကို မေးချင်တယ်၊ ဘယ်သူကများ ဝင်လုပ်နိုင်မလဲ တစ် ရာခိုင်နှုံး လောက်ပဲဖြစ်ဖြစ် စစ်တိုက်နေကြတဲ့သူတွေကို စားပွဲဝိုင်းပေါ်ကို ဘယ်လို ခေါ်လာမလဲလို့။ အဖြေက “တစ်ယောက်မှ မရှိဘူး။” ဒီကမ္ဘာပေါ်မှာ သူတစ်ယောက်ပဲ ဒီအခွင့်အရေးကို ယူဆောင်ပေးဖို့ ရှိတာ။ ငြိမ်းချမ်းရေး ရဖို့ လမ်းစပွင့်ပြီဆိုတာနဲ့ သူတစ်ယောက် ကပဲ ဆောင်ကျဉ်းနိုင်မှာပါ။

CNN။       ။ သမ္မတ ပူတင်ရယ်၊ သမ္မတ ဇလန်းစကီးရယ်၊ သမ္မတ ထရမ့်တို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ ဝန်ကြီးဘယ်လိုထင်လဲ။ ဖြစ်နိုင်ဖို့ ရှိလား။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ဒါက ပြောဖို့ စောပါသေးတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက ပထမဆုံးဒါဟာ ဖြစ်နိုင်ရဲ့လားဆိုတာ နည်းလမ်း ရှာရဦးမယ်။ ကျွန်တော့ အထင်တော့ ကောင်းတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့နေရပါတယ်။ ကျွန်တော့ အထင် ရုရှားဘက်က တွေ့ဆုံချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သေချာအောင် လုပ်ရဦးမယ်။ နောက်တစ်ခုက ဒီကိစ္စဟာ ကင်မရာတွေ ရှေ့မှာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ခန်းမကျယ်ကြီးထဲမှာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အဲဒီ နေရာထိရောက်အောင် ကျွန်တော်တို့ အလုပ်တွေ အများကြီး လုပ်ရဦးမယ်။ ဒါက ရှုပ်ထွေးတဲ့ စစ်ပွဲ တစ်ခုဖြစ်တယ်။ နှစ်တွေကလဲ ကြာခဲ့ပြီ။ တည့်တည့်ကြီးသွားဖို့ဆိုတာတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နှစ်ဖက်စလုံးကလဲ အရင်းအနှီးတွေ သိပ်များတယ်။ ရုရှား ပြည်ထောင်စုဖက်ကလဲ တချို့နေရာတွေမှာ အသာစီး ရနေတာတွေ ရှိတယ်။ ဒါတွေကို တစ်ခုချင်း ရှင်းထုတ်ရမယ်။ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွေ မီဒီယာတွေကို ထုတ်ပြောဖို့ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်မယ်မထင်ဘူး။ ဒီနေ့ ဒု သမ္မတပြောခဲ့သလို ဒါဟာ အလေးအနက်ထားလုပ်ရမယ့် သံတမန်ရေး အလုပ်ဖြစ်တယ်။

လုပ်ရတာ ပြောရတာထက် လွယ်ပါတယ်ဗျာ။ ပြောကြတယ် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ယူကရိန်းနဲ့ အတူတူရှိနေမယ်၊ ဘယ်လောက်ကြာကြာ၊ ဘာလဲ ၁၅နှစ် ကြာမယ် ဆိုရင်ရော။

CNN။       ။ ဟုတ်ပါတယ်

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ၁၂ နှစ်လား။ ဒါဟာ အလကားပါ။ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဆိုတာ အားလုံးသိကြပါတယ်။ သမ္မတကြီးက စစ်ပွဲကို ရပ်ချင်နေတာပါ။ ဘယ်လိုပြီးမလဲ ဘယ်တော့ မြန်မြန်ပြီးနိုင်မလဲ။ သူအဲဒီအတွက် စည်းရုံးခဲ့တာပဲ။ ကတိပေးထားတော့ သူလုပ်ချင်တယ်။ သူတစ်ခုခုပြောပြီးရင် အပြောချည်းပဲ မဖြစ်စေရဘူး။ ဖြစ်အောင်လုပ်တတ်တယ်။ သူလုပ်နေတာပဲ။ မမြင်ရတာကြာလှပြီဖြစ်တဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံရေးမှာ ဒါမျိုးပြန်မြင်ရတာ ပထမဦးဆုံးပဲ။

CNN။       ။ ဝန်ကြီး မာကို ယူဘီယို ဒီည ဒီလို သမိုင်းဝင်နေ့တစ်နေ့မှာ အချိန်ပေးတာ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

ဝန်ကြီး ယူဘီယို။        ။ ကျေးဇူးပါ